Zonnepanelen uit bij negatieve prijzen met een thuisbatterij
“Kan een slimme thuisbatterij mijn zonnepanelen uitschakelen als ik geld moet betalen voor terugleveren?”
Het is een vraag die we tijdens bijna elk adviesgesprek te horen krijgen. Logisch, want de toekomst op dit gebied is onzeker. Laten we allereerst eens doornemen waarom, en in welke gevallen je moet betalen voor het terugleveren van zonne-energie aan het net.
Waarom betalen voor terugleveren?
De energieprijzen ontstaan voornamelijk door vraag en aanbod. Hoge prijzen betekenen dat we veel gebruiken, terwijl er weinig stroom aangeboden wordt door zonnepanelen, zonneparken en/of windmolens. In het geval van lage of zelfs negatieve prijzen, wordt er meer aangeboden dan gevraagd. Negatieve prijzen ontstaan meestal bij:
Zonnige dagen met veel opwek in Nederland of Duitsland.
Een lage vraag (bijvoorbeeld in het weekend of midden op de dag).
Volle netten, waardoor marktpartijen betalen om van hun overschot af te komen.
Huidige situatie
In de huidige situatie komt betalen voor het terugleveren van energie alleen voor in specifieke omstandigheden.
Er moet aan de volgende drie voorwaarden voldaan worden:
Je hebt een dynamisch energiecontract
De EPEX-prijs is negatief op het moment dat jij teruglevert
Je wekt op het moment dat de prijs negatief is meer op dan je verbruikt, waardoor je netto teruglevert
In dat geval rekent je energieleverancier de negatieve prijs door, waardoor je moet betalen per kWh die je teruglevert.
Wel zit hier nog een kanttekening aan, er zit namelijk verschil tussen de kale marktprijs en de all-in prijs. Die laten we hieronder zien.
Je ziet dat de kale marktprijs op 1 juni 2025 tussen 14:00 - 15:00 uur negatief is, terwijl de all-in prijs daar nog steeds positief is. In dit geval krijg je nog gewoon geld voor het terugleveren van energie. Het verschil tussen de kale marktprijs en de all-in prijs is 17 cent. Dit betekent dat de stroomprijs -18 cent moet voordat je daadwerkelijk geld gaat betalen voor terugleveren.
Toekomstige situatie
Wat betreft de toekomst is het onzekerder. Veel mensen die wij spreken zijn bang dat er in de toekomst standaard betaald zal moeten worden voor alle energie die teruggeleverd wordt. Vandaar dat er zoveel interesse is in slimme thuisbatterijen.
Of het zo’n vaart zal lopen is de vraag. Terugleveren zal sowieso aan banden gelegd worden, maar de kans is ook aanwezig dat er een vast bedrag van een paar cent in stand wordt gehouden voor het terugleveren. In de landen om ons heen hebben ze nooit salderen gekend zoals wij het kennen, daar krijg je op dit moment een paar cent voor elke kilowattuur die je teruglevert. Het is niet veel, maar het kost in ieder geval geen geld.
Onze oplossing
In het geval dat terugleveren wél geld gaat kosten, hebben wij in ieder geval de oplossing. Ons Energy Management Systeem (EMS) kan de zonnepanelen namelijk ‘curtailen’. Curtailen moet je zien als een soort afknijpen, waarbij er niks meer opgewekt wordt. Dit doe je dus enkel als de batterij al vol zit en je zou moeten betalen om terug te leveren.
Wij kunnen dit binnen ons EMS op een aantal manieren inregelen:
Rechtstreekse koppeling
Online verbinding
Relais (maatwerk)
Rechtstreekse verbinding
Waar mogelijk proberen wij de bestaande omvormer te vervangen. In dit geval zijn de zonnepanelen, thuisbatterij, omvormer en het EMS fysiek met elkaar verbonden. In het EMS kunnen we de opbrengst van de zonnepanelen afknijpen als de prijs negatief wordt.
Online verbinding
Soms is er geen rechtstreekse verbinding mogelijk tussen de bestaande zonnepanelen en onze omvormer, batterij en het EMS. Dit kan gebeuren door verschillende installatielocaties of door bijvoorbeeld een bestaand Solar Edge-systeem, dat gesloten ingericht is. In dit geval proberen we de systemen online te koppelen, waardoor we de software van de zonnepanelen via ons EMS het bevel kunnen geven om te curtailen bij negatieve prijzen.
Relais (maatwerk)
De laatste optie is het plaatsen van een relais op de aansluiting van de bestaande zonne-installatie. Op deze manier kunnen we proberen een handmatige koppeling tot stand te brengen.
Kansen bij negatieve prijzen
Negatieve prijzen brengen aan de andere kant natuurlijk ook kansen met zich mee. In het voorbeeld van de ANWB hierboven zou je vanaf -18 cent moeten gaan betalen voor het terugleveren van stroom. Dan krijg je andersom dus geld toe om stroom uit het net af te nemen. Daar kun je op de volgende manieren gebruik van maken:
Zorg ervoor dat je je verbruik op deze momenten inplant. Zet je wasmachine, vaatwasser, airco of zwembadpomp op deze momenten aan en verdien geld met stroomverbruik.
Een slimme thuisbatterij doet dit automatisch. Op deze momenten worden de zonnepanelen afgeknepen en vult de batterij zichzelf met stroom uit het net, waardoor jij geld verdient.
Ons advies
Op het moment van schrijven heeft Vereniging Eigen Huis net een artikel geplaatst over de eerste energieleveranciers die een negatieve vergoeding rekenen voor zonnestroom. Hier gaat de komende tijd veel om te doen zijn, daarom schrijven we hier binnenkort meer over.
Wij adviseren in ieder geval een slimme thuisbatterij aan te schaffen die de mogelijkheid biedt om de zonnepanelen uit te schakelen. Wellicht duurt het nog jaren voordat dit nodig is, of misschien wordt het nooit nodig. Maar voor ons geldt hetzelfde principe als bij een thuisbatterij die is voorbereid op noodstroom: als je de aankoop doet, doe het dan gelijk goed.
Elke woonsituatie is anders, daarom is het altijd goed om hier met een expert over te sparren. En dat kan gelukkig, boek hier een telefonische afspraak, dan kijken we samen naar jouw situatie.
