Onbalansmarkt vs EPEX-Day-Ahead markt

Het verhandelen van energie, een hot topic. Opgewekte stroom kan op een later moment verkocht worden, of energie kan goedkoop ingekocht worden en op een duurder moment verkocht worden. Zo valt er winst te behalen. Dit gebeurt op twee verschillende markten:

• De EPEX Day-Ahead markt

• Onbalansmarkt

EPEX Day-Ahead markt

De EPEX Day-Ahead markt is, zoals de naam al zegt, de plek waar de energieprijzen een dag van tevoren vastgesteld en bekendgemaakt worden. Hier worden de beste marges van de dag weergegeven en deze prijzen staan voor een uur vast. Vanaf juni 2025 worden dit dynamische kwartierprijzen. Dat maakt voor het handelen op deze markt niet uit. Doordat de energieprijzen al een dag van tevoren beschikbaar zijn ziet het Energy Management Systeem (EMS) precies wanneer er energie ingekocht en verkocht moet worden. Daarnaast kan een goed EMS er ook voor zorgen dat je huishouden op duurste moment van de dag gevoed wordt vanuit de batterij. Zo hou je de gemiddelde kWh-prijs van jouw huishouden laag.

Het verschil met de onbalansmarkt is, dat iedere energieleverancier met een dynamisch contract op deze markt kan opereren. Er kan op elk moment ingekocht en verkocht worden, en met een goed EMS bepaal jij zelf de regels.

Onbalansmarkt

De onbalansmarkt steekt wat ingewikkelder in elkaar. Deze markt reageert op het laatste moment op veranderingen in het stroomaanbod. Als er een tekort of overschot aan energie is, grijpt TenneT (netbeheerder) in door meer of minder stroom in te kopen of te verkopen. De prijzen veranderen realtime: dit kan mooie pieken, maar ook flinke dalen opleveren.

Eigenlijk is deze markt bedoeld voor grote batterijsystemen. Denk aan een gigantisch zonnepark waar een net zo gigantisch batterijsysteem staat. Zo’n batterijsysteem heeft misschien wel 20MWh (20.000kWh) aan batterijcapaciteit. Met een batterijsysteem van die omvang is het gemakkelijk om in te spelen op de signalen van TenneT, het net te balanceren en daar een mooie winst op te behalen.

De energieleveranciers op de onbalansmarkt zijn slim. Zij bundelen een hoop slimme thuisbatterijen om tot een vergelijkbare batterijcapaciteit te komen. Het zal je niet verbazen dat veel van deze energieleveranciers ook zelf die slimme thuisbatterijen verkopen. Koppelverkoop, daar zijn wij geen voorstander van.

2.000 huishoudens met een gemiddelde batterijcapaciteit van 10kWh is samen namelijk ook gewoon 20.000kWh. Het nadeel hiervan is dat jouw slimme thuisbatterij dus tot die bundel behoort. De energieleverancier krijgt een signaal van de netbeheerder, en handelt daar snel op om zoveel mogelijk geld te verdienen. Het resultaat? Zij mogen jouw thuisbatterij aansturen. En vaak staat er zelfs ergens in het contract of de algemene voorwaarden dat ze een percentage van de winst mogen houden. Foute boel.

Is de stroom uitgevallen en wil jij teren op je accu? Pech, er is net een signaal gekomen en nu is je batterij leeg. En wat als de onbalansmarkt meer in balans komt? Of als het terugverkopen aan het net strenger wordt gereguleerd? Dan verliest je batterij ineens (een deel van) haar belangrijkste functionaliteit én waarde.

Onze mening

De EPEX Day-Ahead markt biedt de juiste combinatie van voorspelbaarheid, controle en rendement. De beste marges worden per uur (of zometeen per kwartier) weergegeven en zijn een dag van tevoren beschikbaar, waardoor jij weet wat er verdiend kan worden. Daarnaast bepaal je zelf of de batterij gaat handelen of dat je die wilt inzetten om het huis te voeden. De touwtjes zelf in handen. Daar schaf je uiteindelijk de batterij ook voor aan, toch?